patrzeć się
  • w oparciu o…
    10.09.2007
    10.09.2007
    Chodzi o ewentualną ewolucję w używaniu zwrotu w oparciu o, który to zwrot – o ile dobrze pamiętam – nieboszczyk Doroszewski bezwarunkowo tępił, chyba że to było np. w oparciu o stół. A dzisiaj słyszę, że w opariu o idee, czy marksizm-leninizm, czy w oparciu o ustrój, to już można…
    Proszę mi przypomnieć, czy Doroszewski łaskawie dozwalał, czy może potem nastąpiła jakaś ewolucja, przez powszechność takiego wysławiania się, nie patrząc na to, czy to błędne, czy poprawne?
  • w prawo czy zgodnie z ruchem wskazówek zegara?
    29.09.2022
    25.04.2015
    Kręcimy w prawo czy zgodnie z ruchem wskazówek zegara (i analogicznie w drugą stronę: w lewo/przeciwnie)? Od małego zawsze spotykałem się z tym krótszym określeniem. Dłuższą formę zauważyłem dopiero podczas nauki języka angielskiego, czyli clockwise i counterclockwise, które w tym języku jest zwięzłe, a na nasz rodzimy tłumaczy się niestety dość niezgrabnie. Ta druga forma wydaje się niewątpliwie poprawna, ale uciążliwa, więc pytanie na ile poprawne jest stosowanie formy pierwszej?
    Dzięki!
  • Wybieraj z czego chcesz
    26.04.2008
    26.04.2008
    cokolwiek – „Wybieraj z czegokolwiek!”
    co chcesz (czego chcesz) – „Wybieraj z czego chcesz!”
    co kupiono (czego nakupiono) – „Wybieraj z…”???
    co widzisz – „Wybieraj z…”???
    Czy zdanie „Wybieraj z czego chcesz” – gdzie co chcesz jest synonimem dowolności, samodzielną frazą rzeczownikową ('to, co chcesz') i dziedziną wyboru – jest dobrze skonstruowane? (Podobne: „Wybieraj z czego tylko dusza zapragnie!”). I dlaczego nie słyszy się analogicznych form wykropkowanych na wstępie?
  • wysoko czuły, ale wysokoaktywny

    30.12.2022
    30.12.2022

    Dzień dobry,

    bardzo proszę o wyjaśnienie, dlaczego w WSO mamy „wysoko czuły”, ale z kolei „wysokoaktywny”. Z czego wynika różnica w zapisie (rozdzielnie lub łącznie)?

    Dziękuję

  • Day-Lewisa czy Daya-Lewisa?
    12.05.2016
    12.05.2016
    Dlaczego w odmianie nazwiska Day-Lewis – według słownika – pierwszy człon pozostawiono jak nieodmienny?
  • jagoda czy borówka?

    29.11.2006
    29.11.2006

    Witam serdecznie.

    Chciałam zapytać, jak właściwie nazywa się owoc leśny, który rośnie na małych krzewinkach i ma ciemnoniebieski kolor. Ja mówię na to jagoda (jestem z Dolnego Śląska), lecz moja koleżanka, która pochodzi z rzeszowszczyzny, mówi borówka. Która forma jest poprawna? Czy któraś z nich to regionalizm lub nazwa potoczna?

    Będę wdzięczna za odpowiedź,

    z poważaniem,

    Natalia Stochmal

  • kserokopia
    14.06.2011
    14.06.2011
    Szanowni Państwo!
    Czy poprawne jest użycie słowa kserokopia? Dosłownie jest to kopia zrobiona za pomocą fotokopiarki firmy Xerox. Jest to więc reklama tej firmy. Jednak słowo weszło już do powszechnego użycia i – gdy używam słowa fotokopia – adresat prosi o wyjaśnienie, o jaką kopię chodzi.
    Pozdrawiam serdecznie
    Barbara Wilimowska
  • meteista
    11.01.2010
    11.01.2010
    Szanowni Państwo!
    Chcę zapytać o mateistów. Mate to naczynie, z którego pije się napar yerba mate. W Paragwaju osoba pijąca coś takiego, to matero (l.m. materos). A Polacy wykombinowali mateistów! Czy coś takiego jest poprawne? Gdyby tworzyć takie określenia przez analogię, to pijący kawę powinien być filiżanistą, bo określenie to jest też utworzone od nazwy naczynia.
  • narośl – narośle

    24.10.2006
    24.10.2006

    Słowniki podają, że l.mn. od narośl to narośle. Jaki status ma inna forma – narośla – obecna zarówno w tekstach internetowych, jak i na stronach PWN (https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/narosl;3945886.html)?

    Nie udało mi się ustalić, czy jest to wariantywny mianownik l.mn. od narośl, czy też odmieniona forma czegoś, co w mianowniku brzmi narośle i ma rodzaj nijaki.

  • Niealkoholik
    10.01.2019
    10.01.2019
    Szanowni Państwo!
    Znalazłem w książce zdanie: Mamy nadzieję, że jasno pokazaliśmy różnicę pomiędzy alkoholikiem a niealkoholikiem. I dalej: Gdy patrzę wstecz na tamten okres, widzę prawdziwość stwierdzenia, że podstawowa różnica pomiędzy alkoholikami a niealkoholikami polega na tym… Jako że ten niealkoholik zdarza się w niej wiele razy, to zaczynam mieć wątpliwości, czy zapis ten jest poprawny. Moim zdaniem – nie, ale przecież język stale się zmienia, więc…

    Z poważaniem
    Witold D
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego